SM i fakty

Spis treści

smStwardnienie rozsiane jest najczęstszą chorobą neurologiczną młodych dorosłych. Dotyka około 60 tysięcy osób w Polsce. Diagnoza pada najczęściej między 20 a 40 rokiem życia, chociaż choroba może również pojawić się wcześniej lub później. Kobiety chorują prawie dwukrotnie częściej niż mężczyźni. W rzadkich przypadkach SM może również pojawić się u dzieci. Na stwardnienie rozsiane choruje się do końca życia. Odpowiednie leczenie, rehabilitacja i specjalistyczna opieka mogą jednak poprawić funkcjonowanie chorego. Mimo prowadzonych nieustannie badań, przyczyna choroby nie jest znana. Z tego powodu wciąż nie ma leku, który by mógł z niej całkowicie wyleczyć.

Co to jest SM?

Jakie są funkcje centralnego układu nerwowego?

Dobrze jest poznać podstawowe zasady funkcjonowania centralnego układu nerwowego (czyli mózgu i rdzenia kręgowego), aby zrozumieć, co dzieje się w SM. Mózg kontroluje aktywność ciała, taką jak ruch czy myślenie, natomiast rdzeń kręgowy jest główną drogą przekazywania informacji. Informacje są przesyłane z mózgu do wszystkich części ciała, kontrolując zarówno działania świadome, jak i nieświadome (automatyczne).

Co się dzieje w SM?

SM jest chorobą układu immunologicznego (odpornościowego). Oznacza to, że system immunologiczny, który zwykle pomaga zwalczać infekcje, błędnie rozpoznaje i atakuje komórki własnego ciała tak, jakby były ciałem obcym, np. bakteriami. W SM system immunologiczny atakuje otaczającą komórki nerwowe mielinę, co prowadzi do jej uszkodzenia i częściowego lub całkowitego przerwania przewodzenia nerwu. W miejscu zniszczenia powstaje blizna zwana również stwardnieniem. Uszkodzenie mieliny doprowadza do zniszczenia drogi, którą przebywają informacje przechodzące przez nerw. Informacje mogą być przekazywane wolniej, zostać zniekształcone, zostać przekazane do innego nerwu lub nie zostać w ogóle przekazane. Ponieważ centralny układ nerwowy zarządza aktywnością całego ciała, objawy występujące w SM mogą być bardzo zróżnicowane. Zależą od tego, gdzie w centralnym układzie nerwowym dochodzi do uszkodzenia nerwu i które z informacji nie będą przekazywane właściwie.

Demielinizacja w SM

Najłatwiejszym sposobem zrozumienia tego, co dzieje się w SM, jest wyobrażenie sobie systemu nerwowego jako rodzaju układu elektrycznego. Mózg i rdzeń kręgowy pełnią w nim rolę źródła zasilania, a reszta ciała to światła, komputer, telewizor itd. Nerwy to kable elektryczne, a mielina to plastikowa osłonka (izolacja) tego kabla. Jeśli izolacja zostanie uszkodzona, dojdzie do spięcia, urządzenia przestaną działać lub będą działać wadliwie.